Kendini Örgütleyen Öğrenme Ortamı (SOLE) Nedir?

Buluttaki Okul

Profesör Sugata Mitra, 1999 yılında Kendi Kendine Öğrenme Ortamına (Self-Organized Learning Environment – SOLE) yönelik dikkat çekici bir çalışma gerçekleştirmiştir. “Hole in the Wall” (Duvardaki Delik) adını verdiği bu çalışmasında, Yeni Delhi’nin varoşlarında bulunan bir mahalledeki duvara internet bağlantısı olan bir bilgisayar yerleştirmiş ve daha önceden hiç bilgisayar görmeyen, kullanmayan çocukları gözlemlemiştir.

Başlangıçta duvara monte edilmiş olan bilgisayarı garipseyen çocuklar, zamanla kurcaladıkları cihazı bir buçuk ay sonra kullanabilir hale gelmişler; hatta İngilizce bilmedikleri halde içinde yüklü olan oyunları rahatlıkla oynar duruma gelmişlerdir. Bu çalışma, çocukların merak ve öğrenme arzuları olduğu takdirde, dışarıdan doğrudan bir öğretim olmadan da öğrenebileceklerini kanıtlamıştır.

Sugata Mitra, dünyada maddi durumu iyi ya da kötü olan bütün çocukların bilgiyi paylaşabilecekleri ve ihtiyaç duyduklarında danışabilecekleri çevrim içi bir ortamın sağlanması amacıyla Buluttaki Okul’u (School in the Cloud) kurmayı arzulamıştır. Sugata bu hayalini 2013 yılında TED konferansında dile getirerek, dinleyicilerden ve yetkililerden destek istemiştir. Bu çağrı üzerine 2013 yılının Aralık ayında İngiltere’de bir lisenin içinde ilk laboratuvar kurulmuştur. Bugün Hindistan, Birleşik Krallık ve Amerika başta olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde Buluttaki Okul laboratuvarları bulunmaktadır. Günümüzde SOLE’nin merkezi Newcastle Üniversitesi’nde olup Profesör Sugata Mitra tarafından yönetilmektedir.

Dangwal, R., Jha, S., Chatterjee, S., & Mitra, S. (2005). A Model of How Children Acquire Computing Skills from Hole-in-the-Wall Computers in Public Places. Information Technologies and International Development, 2(4), 41-60. (Erişim: ResearchGate)

Kendini Örgütleyen Öğrenme Ortamı (SOLE) Nedir?

Kendini Örgütleyen Öğrenme Ortamı (SOLE), çocukların merak duygusunu tetikleyerek kendi kendilerine öğrenmelerini sağlayan bir grup çalışması yöntemidir.

SOLE; bilgisayarın, internet bağlantısının ve öğrenmeye hazır öğrencilerin olduğu her yerde (evde, okulda, okul dışında) oluşturulabilir. Özellikle eğitim imkânlarının kısıtlı olduğu uzak ve dezavantajlı bölgelerde bu uygulama Skype aracılığı ile desteklenir.

Sürecin kalbinde “Büyük Sorular” (Big Questions) yatar. Bunlar, tek bir doğru cevabı olmayan, çocukları araştırmaya, tartışmaya ve teoriler üretmeye iten sorulardır. Büyük Sorular, sınıflarda öğretmenler tarafından; öğretmeni olmayan ücra bölgelerde ise Skype üzerinden bağlanan ve “Büyükanne Bulutu” (Granny Cloud) adı verilen gönüllüler tarafından sorulur.

Uygulama Rehberi: SOLE Nasıl Kurulur?

Sugata Mitra’nın geliştirdiği bu yöntemi sınıfınızda veya evinizde uygulamak için SOLE Toolkit rehberindeki şu temel kuralları izleyebilirsiniz:

• 4 Kişiye 1 Bilgisayar Kuralı: Öğrenciler kendi seçtikleri 4 kişilik gruplar halinde çalışmalıdır. Her gruba sadece 1 bilgisayar verilir. Bu kısıtlama, çocukları ekran başında sırayla çalışmaya, tartışmaya ve iş birliği yapmaya zorlar.
• Büyük Soruyu Sorun: “Dinozorlar gerçekten yaşadı mı?” veya “Neden gökyüzü mavidir?” gibi merak uyandırıcı bir soru ile başlayın.
• Araştırma (40 Dakika): Çocuklara cevabı bulmaları için yaklaşık 40 dakika verin. Bu sürede gruplar arasında gezebilir, diğerlerinin ne bulduğuna bakabilir ve fikir alışverişinde bulunabilirler. Öğretmen bu süreçte karışmaz, sadece gözlemci olur ve cesaretlendirir
• Sunum ve Paylaşım: Süre bittiğinde her grup bulgularını sınıfa sunar ve tartışır.

Kendini Örgütyelen Öğrenme Ortamı (SOLE) Uyglamasının Faydaları

Kendi Kendine Öğrenme Ortamında gerçekleştirilen çalışmalar, öğrencilere şu becerileri kazandırır:

• İşbirlikli ve İletişimsel Beceriler:  Öğrenciler, elde ettikleri verileri değerlendirerek kendi düşüncelerini düzenleyebilirler ve bunları farklı medya araçlarını kullanarak diğer arkadaşları ile paylaşabilirler. Paylaşımlar esnasında hem sözel hem de yazılı anlatım yöntemlerini kullanarak işbirlikli ve iletişimsel becerilerini geliştirirler.
• Yaratıcı ve Yenilikçi Beceriler: Öğrenciler, araştırmaları esnasında karşılaştıkları sorunları idare edebilirler ve üstesinden gelebilirler. Dolayısıyla sentez ve analiz etme becerileri gelişir. Öğrenciler ulaştıkları yeni bilgileri, önceden sahip oldukları eski bilgiler ile birlikte sunabilme becerisini kazanırlar.
• Eleştirel Düşünme Becerileri: Karmaşık sorunları analiz edebilen öğrenciler, cevabı net olmayan sorulara yönelik keşiflerde bulunabilme, farklı görüş açılarıyla değerlendirmeler yapabilme, kanıt ve nedene dayalı uygun sonuçlar ortaya koyabilme becerileri kazanırlar.
• Kendini Yönetme Becerileri:  Öğrenciler,kendi öğrenme süreçlerine yönelik farkındalığa ulaşarak üzerlerine düşen öğrenme sorumluluklarını alabilir, kendi çalışmalarını gözden geçirebilir ve geri bildirimlere karşılık verebilirler.
• Dijital Akıcılık: Öğrenciler, kendi öğrenmelerini yönetebilirler ve süreç içinde uygun bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak ürünler oluşturabilirler.

Kaynakça