Tony Bates’in Dijital Çağda Öğretim kitabının genişletilmiş ikinci baskısı TTKB Açık Kitap portalinden yayınlandı. 

38 Yıllık bir eğitim tecrübesinin sonucu olarak ortaya çıkan bu eser dijital eğitimin klasiklerinden biri olmaya adaydır. Yazar onca yılın birikimi olan bu eserde akademik ve ağır bir dil yerine sade ve herkesin anlayacağı bir dil kullanmış. Konu başlarında üniteden ele alınacak konuları sıralarken, konu sonlarında etkinliklerin yanı sıra tema sonlarında ise işlemiş olduğu konuya ilişkin önemli noktaları vurgulamış.

Kitap 13 tema ve her temanın altında da pek çok bölümden oluşuyor. Bunlar:

Tema 1: Eğitimde yaşanan temel değişim

Tema 2: Bilginin doğası ve öğretime yansımaları

Tema 3 Öğretim yöntemleri: yüz yüze

Tema 4 Çevrim içi öğrenme ortamlarında öğretim yöntemleri

Tema 5 KAÇD’ler

Tema 6 Etkili bir öğrenme ortamı oluşturmak

Tema 7 Eğitimde teknoloji kullanımını anlamak

Tema 8 Medya türleri arasındaki pedagojik farklar

Tema 9 Eğitimde medya türlerinin seçilmesi ve kullanılması: SECTIONS modeli

Tema 10 Ders verme biçimleri

Tema 11 Açık eğitim trendleri

Tema 12 Dijital çağda öğretimin kalitesini sağlamak

Tema 13 Dijital çağda öğretmenleri ve eğitmenleri desteklemek

Tema 1, kitabın geri kalanı için zemin hazırlar. Öğretmenleri ve eğitmenleri öğretim amaçlarını ve yöntemlerini yeniden gözden geçirmeye zorlayan temel değişikliklere bakar.Özellikle, öğrencilerin dijital çağda ihtiyaç duydukları temel bilgi ve becerileri ve teknolojinin öğretim yaptığımız bağlam da dahil olmak üzere her şeyi nasıl değiştirdiğini tanımlar.

Tema 2-5, dijital çağda öğretme ve öğrenmenin daha teorik ve metodolojik yönlerini ele almaktadır. Tema 2, bilginin doğası ve bu bilgi anlayışlarının öğrenme kuramlarını ve öğretim yöntemlerini nasıl etkilediğine ilişkin farklı görüşleri kapsamaktadır. Tema 3 ve 4, yalnızca yüz yüze ile harmanlanmış ve tamamen çevrimiçi öğretim arasında değişen farklı öğretim yöntemlerinin güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmektedir. Tema 5, KAÇD’lerin güçlü ve zayıf yönlerini ele almaktadır. Bu temalar, sonraki temalar için teorik bir temel oluşturmaktadır.

Tema 6, 7 ve 8’in odak noktası, farklı medya türlerinin pedagojik özelliklerine odaklanarak, öğretimde farklı medya ve teknolojilerin nasıl seçileceği ve kullanılacağı üzerinedir. Tema 8,  farklı medya ve teknolojiler ile öğretim hakkında kararlar almak için sunulan bir model ile sona ermektedir.

Tema 9, hangi öğretim yönteminin (yüz yüze, harmanlanmış veya tamamen çevrimiçi) kullanılması gerektiğinin nasıl belirleneceği sorusunu ele almaktadır. Tema 10, açık içerik, açık yayıncılık, açık veriler ve açık araştırmadaki son gelişmelerin muhtemel yıkıcı etkilerini incelemektedir. Her şeyden önce bu tema, eğitime gelecek radikal değişikliklerin habercisidir.

Tema 11 ve Ek 1, dijital çağda yüksek kaliteli öğretimi sağlama konusuna iki farklı ama birbirini tamamlayıcı yaklaşım getirmektedir. Tema 11, dijital bir öğretim bağlamında kaliteli öğretimi tasarlamak ve sunmak için dokuz pragmatik adım önerir. Ek 1, iyi yapılandırılmış bir öğrenim ortamının tüm gerekli bileşenlerini incelemektedir.

Tema 12, dijital çağda  kaliteli bir öğretimi sağlamak için okullardan ve üniversitelerden ihtiyaç duyulan politika ve operasyonel desteği kısaca ele almaktadır.

Kitapta temalara dağılmış on adet yarı kurgusal senaryo vardır. Bunlar  yarı kurgusaldır çünkü hemen hemen her durumda senaryo gerçek bir örneğe dayanmaktadır. Bununla birlikte, yazar bazen bir veya daha fazla vakayı birleştirmiş veya orijinal vakayı genişletmiştir. Senaryoların amacı, hem değişimin önündeki mevcut “engellerimiz” hem de gelecekteki öğretimin gerçek ve heyecan verici olasılıkları hakkında hayal gücünü geliştirip düşünmeyi teşvik etmektir.

Bates bu kitabı yazmasının nedenini Öğretmenler, eğitmenler ve öğretim elemanları eşi benzeri görülmemiş bir değişimle karşı karşıyalar. Kalabalık sınıflar, giderek artan öğrenci çeşitliliği, üniversitelerden daha fazla sorumluluk almasını bekleyen hükûmetler ve hâlihazırda çalışma sektöründe olan mezunların gelişimi gibi baskıların yanı sıra hepimiz günbegün değişen ve gelişen teknolojiye ayak uydurmak zorundayız. Böylesine değişken bir coğrafyada yaşamlarını sürdürebilmek için eğitmen ve öğretmenlerin, ne tür bir değişim veya baskıyla karşı karşıya kalırlarsa kalsınlar, öğretim faaliyetlerini dayandırabilecekleri sağlam bir temele ve bu temeli sağlayacak olan kuram ve bilgi bütününe ihtiyaçları var, şeklinde ifade ediyor.

Dr. Tony Bates, çevrim içi öğrenme ve uzaktan eğitim alanındaki on iki adet kitabın yazarıdır. 25 ülkede 40’tan fazla kuruluşla çalışarak, çevrimiçi öğrenme ve uzaktan eğitimin planlanması ve yönetimi konusunda danışmanlık hizmetleri vermiştir. Yazarın son kitabı “Dijital Çağda Öğretim” herkesin ücretsiz erişimine açık olup yayınlandığı 2015 yılından beri 200.000 kez indirilmiş ve 10 dile çevrilmiştir.

Kitap, öğretmenlere teknik becerilerini geliştirmekten ziyade; öğrencilerin dijital çağda ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerileri geliştirmeleri hususunda onlara yardımcı olmayı amaçlamaktadır. İlk basımının Türkçe’ye çevirisini Müge Adnan ve Yasemin Gülbahar hocalarımızın yaptığı “Dijital Çağda Öğretim” kitabının genişletilmiş 2. baskısı Açık kitap portalinde yayınlandı.

İlk baskısında İngilizce olarak yayınlanan grafikler Türkçe’ye çevrilmiş, kısaltmalar İngilizce ve Türkçe karşılıkları ile birlikte verilmiş, yer yer bazı kavramların kullanımına ilişkin olarak da dipnotlarla okuyucuya yol gösterilmiştir.

Salgın döneminde yaşadığımız belirsizlik nedeniyle çevrimiçi pedagoji hususunda aydınlanma ve desteğe ihtiyaç öğretmenler için başucu kitabı olacağına inandığımız bu kitabın çevirisini Zeki Tuman ve Esra Öztürk gerçekleştirmiştir. Tuğçe İstek ve Hakan Demiralp redaksiyonu, Ayhan Kahraman ise son okumayı gerçekleştirmiştir. Grafik ve kapak tasarımında da Hakan Demiralp görev almışlar.

İngilizce orijinalinde olduğu gibi kitap “açık” olarak, herhangi bir ücrete tabi olmadan “Creative Commans” lisansı ile  Türk okuyucuların hizmetine sunulmuş. Alanda büyük bir boşluğu dolduracağına inandığımız kitap https://ttkb.eba.gov.tr/dijitalcag adresinden ulaşıma açılmış, pdf ve epub sürümleri de çok yakında okuyucuyla buluşacak.

Kitabın Covid-19 süreciyle başlayan yeni eğitim-öğretim döneminde tüm meslektaşlarımızın yolunu aydınlatması temennisiyle.

Esra ÖZTÜRK