Carnegie Mellon’daki Öğrenme Sistemleri Mimarlık Laboratuvarı, “Bir Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS), bir veya daha fazla Dersi bir veya daha fazla öğreniciye uygulamak için kullanılan bir yazılım paketidir. ÖYS, öğrencilerin kendilerini tanımlamak, derslere kaydolmak, dersleri tamamlamak ve değerlendirmelere katılmak için genellikle web tabanlı bir sistemdir.” (LSAL, 2004 in Gallagher, 2007).
Bu tanımlama genişletilecek olursa, ÖYS’ler, özellikle eş zamanlı olmayan e-Öğrenim olmak üzere pek çok türde öğrenmeyi (bir web tarayıcısı aracılığıyla) yönetmek ve dağıtmak için kullanılan kurumsal seviye, sunucu tabanlı yazılım sistemleri olarak tanımlanabilir. Genel olarak, bunlar özellikle öğrenci performansı olmak üzere çok çeşitli öğrenci verilerini izleme ve yönetme kabiliyetini de içerir. Pek çok eğitim kuruluşu, ÖYS’lerine tüm e-Öğrenim içerikleri ve öğrenci kayıtları için tek bir erişim noktası olarak güvenmektedir. Bu, “her zaman, her yerde” içerik ve yönetim öğrenmeye erişim için önemli bir teknolojidir. Bazı sistemler (ÖİYS’ler) yukarıdaki özellikleri yazma ve içerik arşivleme işlevleri ile birleştirir. Bazı ÖİYS’lerde, geliştirme aracını veya içerik deposu bileşenlerini ayırabilir ve bunları, sistemin ÖYS bileşenine güvenmeden ayrı uygulamalar olarak kullanabilirsiniz. Daha fazla ayrıntı için 3.2 Özelleştirilmiş ÖYS bölümüne bakınız. Yazma aracı işlevi, Yazma Araçlarını Seçme adlı ayrı bir ADL makalesinde ele alınmıştır (http://adlnet.gov/adl-assets/uploads/2016/01/ChoosingAuthoringTools.docx adresinden ulaşılabilir).
ÖYS’ler ile ilgili diğer sistem kategorileri, 3 Öğrenmenin dağıtımı ve yönetimi sistem kategorilerinde alınmaktadır. 1 Bu makalenin amacı ve kapsamı bölümünde açıklandığı gibi, gereksinimlerinizi tam olarak karşılayabilmek için bunların sağladıkları işlevleri anlamak önemlidir; Bir ÖYS (burada tanımladığımız anlamda tanımlanmış) aslında ihtiyacınız olan şey olmayabilir.
“ÖYS” terimi konusunda da dikkatli olmalısınız. Endüstri profesyonelleri bazen 3 Öğrenmenin dağıtımı (sunum) ve yönetimi sistem kategorilerinde tarif edilen diğer sistem kategorilerini tanımlamak bu terimi genişçe kullanırlar. Diğer sistem kategorileri kendi sistemlerine ÖYS işlevlerini ekledikçe ya da tam tersi olduğunda bu sistemler arasındaki çizgiler gittikçe daha bulanık hale gelmekle birlikte, karışıklığı önlemek adına bir sistem için birincil kullanım ve pazarlama alanına göre en uygun etiketin belirlenmesi ve kullanılması önemlidir. Bu diğer sistem kategorileri, standart ÖYS’den farklı öğrenme işlevleri kümeleri için tasarlanmıştır.
Ayrıca ÖYS ile ÖKS arasındaki farkı anlamak önemlidir. Bir Öğrenme Kayıt Deposu (ÖKS) yalnızca Deneyim API’sini (xAPI) depolamak için kullanılan özel bir sistemdir. ÖKS’ler, ÖYS’nin kapsadığı sayısız işlevi kapsayacak şeklinde bir iddiada bulunulmamaktadır. Bir ÖYS, yerleşik bir ÖKS’yi içerebilir ve bir ÖKS ürünü bazı ÖYS fonksiyonlarını içerebilir, ama bu sistemler temelde aynı değildir. ÖKS’ler, bir ÖKS Seçimi başlıklı ayrı bir ADL makalesinde ele alınmıştır. (https://adlnet.gov/adl-assets/uploads/2016/01/ChoosingAnÖKS.docx adresinden erişilebilir).
Bir ÖYS tarafından normalde sağlanan genel işlevler aşağıdaki gibidir:
Yapı – Öğrenmeyle ilişkili tüm işlevlerin tek bir sistemde merkezileştirilmesi ve düzenlenmesi, katmanlı arayüzlü gezinme işlevleri aracılığıyla bu işlevlere verimli erişim sağlar.
Güvenlik – Öğrenme içeriğine, öğrenen kayıtlarına ve yönetim işlevlerine izinsiz erişimden korunma.
Kayıt – Öğrenciler ve danışmanları tarafından Dersler, müfredatlar vb. bulmak, seçmek veya atamak. Bu, öğretmen liderliğinde eğitim yapılan sınıflarını içerebilir.
Dağıtım – Öğrenenlere öğrenme içeriği ve öğrenme deneyimlerinin talep üzerine aktarımı.
Etkileşim – İçerik ve ÖYS arasındaki iletişimin yanı sıra öğrencilerin içerikle etkileşimi, öğrenciler, öğretim görevlileri ve ders yöneticileri arasındaki iletişim ile etkileşim (ör., SCORM içeriği).
Değerlendirme – Değerlendirme sınavlarının uygulanması, değerlendirme sonuçlarının toplanması, izlenmesi ve saklanması, değerlendirme sonuçlarına dayalı olarak (muhtemelen başka sistemlerde) daha ileri tedbirlerin alınması. Pek çok ÖYS, değerlendirme sınavları oluşturma yeteneğini de içerir.
İzleme – Önceden tanımlanmış eğitim hedefleri ve gereksinimlerinde öğrenci ilerlemesi dahil olmak üzere öğrenci verilerinin takibi ve özellikle zorunlu eğitimle ilgili gerekli ders yüklemelerinin yapılmasıyla ilgili olarak (örneğin, uyum eğitimi) ders izlenmesi.
Raporlama – Yukarıda açıklandığı şekilde izlenen bilgiler dahil olmak üzere, yöneticiler ve paydaşlar tarafından öğrenenler ve Dersler hakkında bilgilerin çıkartılması ve sunulması.
Kayıt tutma – Öğrencilerle ilgili verilerin saklanması ve korunması. Bu, hem öğrencilerin profillerini hem de öğrencilerin ilerlemelerini ve başarılarını içeren demografik bilgileri içerir. Bu, bir ÖYS’nin bir kuruluş için resmi “kayıt sistemi” olarak kullanıldığında özellikle önemlidir.
Yeniden Kullanıma Olanak Tanımak – Farklı müfredatlar ve öğrenme alanlarında Dersler ve derslerin muhtemel kısımlarının araştırılması ve yeniden birleştirilmesi (Bu daha çok ÖİYS’lerin çok daha belirgin bir özelliğidir, ancak sıklıkla ÖYS’de de yer almaktadır).
Kişiselleştirme – ÖYS işlevleri, arayüzleri ve özelliklerinin, kişisel tercihler, örgütsel ihtiyaçlar, vb. ile eşleşmesini sağlamak için yapılandırılması. Gelişmiş sistemlerde, “kişiselleştirme”, öğrencinin değerlendirilen veya tespit edilen öğrenme ihtiyaçlarını ele almak için içeriğin veya öğrenme deneyimlerinin uyarlanmasını da içerebilir.
Entegrasyon – Kurumsal çapta öğrenci performansının izlenmesi ve kullanıcı verilerinin transferi için iç sistemler arası veri paylaşımı ve (içerik yönetim sistemleri gibi) harici içerik ve öğrenme kaynaklarından faydalanma.
Yönetim – Bu listedeki tüm işlevlerin merkezi yönetimi.
Yukarıdaki genel işlevlere ek olarak, en kapsamlı ÖYS’lerde (özellikle diğer sistem kategorilerinin fonksiyonlarını içerenler – bkz.3 Öğrenme yönetimi ve dağıtımı (sunum) sistemleri kategorileri), Yeterlik yönetimi, beceri-eksikliği analizi (Gilhooly, 2001), ardıl planlama, sertifikasyon, sanal canlı sınıflar ve kaynak tahsisi gibi araçlar bulunabilir (mekânlar, odalar, ders kitapları ve eğitmenler).
Bailey, Watson & Watson (2007) içerisinde, eğitimdeki ÖYS’lerin genel özelliklerini sunmaktadır:
- Öğretim amaçlarını bireysel derslere bağlama
- Dersleri standartlaştırılmış müfredata dâhil etmek
- Sürekli olarak çeşitli sınıf seviyelerinde eğitimin genişletilmesi
- Bir yönetim sistemi sağlamak
- Öğrenci performansının sonuçlarını toplamak
- Öğrencinin öğrenme ilerlemesine dayalı olarak derslerin verilmesi.
Diğer işlevsellik, Amerikan Eğitim ve Gelişim Derneği (ASTD, 2008) tarafından şu şekilde tanımlanmaktadır:
- İnsan kaynakları sistemi veya öğrenci bilgi sistemi ile entegrasyonun sağlanması (SIS)
- Kayıtları, müfredatları, sertifikaları, bütçeleme ve çizelgelemeyi yönetmek için araçları dahil etmek
- İçerik dağıtımına erişim sağlama
Yazma, yönetme ve depolama dâhil olmak üzere içerik geliştirmeyi etkinleştirme
- İçeriği üçüncü taraf ders yazılımlarıyla entegre etme
- Öğrencilerin Yeterlik eksikliklerini değerlendirme
- Destekleyici değerlendirme yazımı
- Standartlara bağlı kalmak
- Var olan sistem ve süreçlerle çalışacak şekilde yapılandırmayı desteklemek
- Veri güvenliği sağlamak
ÖYS’ler genellikle birden fazla yayıncı ve içerik sağlayıcı için tasarlanmıştır ve genellikle kendi yazma yeteneklerini içermezler (bir sistemi ÖİYS olarak nitelendirir – bkz .3.2Özelleştirilmiş ÖYS’ler). Bunların ana odak noktası, çeşitli kaynaklardan yaratılan içeriği yönetmek ve sunmaktır (Hall, 2002).
KAYNAKLAR
ASTD (2008). ASTD Handbook for Workplace Learning Professionals. Biech, E. Editor. Alexandria, VA: ASTD Press.
Gallagher, P. S. (2007). Assessing SCORM 2004 for its Affordances in Facilitating a Simulation as a Pedagogical Model . Doctoral Dissertation, George Mason University, Fairfax, VA.
Gilhooly, K. (2001). Making e‑learning effective [Electronic Version]. Computerworld , 35 , 52-53. Retrieved August 5, 2007 from Research Library Core database. (Document ID: 75514405).
Hall, B. (2002). Six steps to developing a successful e‑learning initiative: excerpts from the e‑learning guidebook. In A. Rossett (Ed.), The ASTD E‑learning Handbook (pp. 234-250). New York: McGraw-Hill.
Oakes, K. (2002). E‑learning [Electronic Version]. T + D , 56 , 73-75. Retrieved March 2002 from Banking Information Source database. (Document ID: 111468179).
Watson, W. R., & Watson, S. L. (2007). An argument for clarity: what are learning management systems, what are they not, and what should they become? Techtrends, 51 (2), 28-34.
Not: Bu makale; BERKING P. ve GALLAGHER S. Öys Seçim Klavuzu, Çev. ÇORAPÇI A., DEMİRALP H, ÖZTÜRK E. TUMAN Z. TTKB., http://acikderskitabi.com/oysk/chapter/unknown/ Ankara 2020
isimli çalışmada özetlenerek alınmıştır.
